2010-2013 yıllarında Tekirdağ Valiliği İl Özel İdaresince desteklenen ve Prof.Dr.Havva İLBAĞI tarafından yürütülen Projenin Sonuçları açıklandı.

TEKİRDAĞ İLİNDE TAHILLARDA VERİM VE KALİTEYİ DÜŞÜREN VİRÜS HASTALIKLARI İLE MÜCADELE PRENSİPLERİ

1. Uygun Çeşit Seçimi Önemlidir.

Tahıllarda verim ve kalite kayıplarına neden olan Sarı Cücelik Virüs Hastalıkları her çeşit buğdayı ve tahıl bitkilerini hastalandırmaktadır. Bölgemizde ve İlimizde bilinen yüksek verim ve kaliteli ürün sağlayan çeşitler tercih edilmelidir. Bunlar içinde bazı çeşitler sahil kesimlerinde diğer bazıları da iç kesimlerde daha yüksek verim ve daha kaliteli ürün vermektedir. Ayrıca her yıl farklı çeşitler denemekten de kaçınılmalıdır.

2. Kasım Ayında Ekim Yapılmalıdır.

Dünya’da görülmeye başlanan iklim değişikliği nedeniyle tahıl ekim tarihleri de değişmiştir. Yıllardır Ekim ayında yapıla gelen buğday ekimleri bundan böyle Kasım ayına kaymıştır. Trakya’da ve özellikle Tekirdağ İlinde ekim zamanı 10 Kasım – 30 Kasım tarihleri arası dikkate alınmak suretiyle Kasım ayının ikinci haftasından itibaren yapılacak olan ekimlerin Sarı Cücelik Virüs Hastalıkları ile mücadelede yararlı olacağı belirlenmiştir.

3. Anıza Ekim Yapılmamalıdır.

Tarlaya üst üste buğday ekmekten veya buğday üstüne arpa, yulaf gibi bir başka tahıl ekmekten kaçınılmalıdır. Çünkü buğday hasadında dökülen daneler tohum yatağını hazırlarken kendi gelen bitkiler olarak erken çıkış yapmakta ve yaprak bitlerinin taşıdığı ve bulaştırdığı virüsler için hazır depo görevi görmektedir.

4. Mutlaka Ekim Nöbeti Uygulanmalıdır.

Buğday, arpa, yulaf, tritikale, çavdar, kuşyemi ve mısır üretiminde dane verimini düşüren, unun ve yemin kalitesini azaltan Sarı Cücelik Virüs Hastalıkları ile mücadelede ekim sıralaması yapmak ve ekim nöbeti uygulamak etkili bir mücadele şeklidir. Aynı tarlaya Ekim Sıralamasında: Birinci yıl tahıl olarak ekmeklik buğday veya bir başka tahıl, İkinci yıl yağ bitkisi olarak Ayçiçeği veya Kanola, Üçüncü yıl ise yem bitkisi olarak Kışlık Fiğ veya Yem Bezelyesi ekilmelidir. Ancak Dördüncü yıl tahıla dönülmelidir.

5. Yabancı Otlar İle Mücadele Edilmelidir.

İyi bir toprak işleme ile tarlayı ekime hazırlarken ayrık, yabani yulaf, brom otu, kanyaş gibi otlar yok edilmelidir. Ayrıca Glyphosate veya Glyphosate Amonium Tuzu içerikli herbisitlerle veya çapalama ile tarla kenarlarındaki yabancı otlarla mücadele edilmelidir. Virüs hastalıklarına depo ve barınak görevi yapan yabancı otlarla mücadele edilmezse hastalık kaynağı ortamda sürekli varlığını koruyacaktır.

6. Çok Tohum Atmaktan ve Sık Ekimden Kaçınılmalıdır.

Yüksek verim ve kaliteyi sağlayan tohum miktarı dekara 18-20 Kg olarak belirlenmiştir. Böylece kök ve kök boğazı hastalıkları ile de tarlada ürünün yatması engellendiği gibi ayrıca kaliteli buğday ürünü de sağlanmış olacaktır.

7. Bu önerilerle birlikte ekimden hasada kadar diğer kültürel faaliyetlere de dikkat edilmelidir.

**Sonuç olarak Trakya Bölgesi ve Tekirdağ ilinde yaygın şekilde görülen Sarı Cücelik Virüs Hastalıklarına karşı mücadelede en etkili yol; geç ekim (Kasım ayı) ve yöreye uygun çeşit seçimidir. Bunun yanı sıra diğer mücadele yöntemlerinin de usulüne uygun yerine getirilmesiyle etkili bir üretim gerçekleştirilmesi, üründe verim ve kalitenin artışını sağlayacaktır.

Prof. Dr. Havva İLBAĞI

Namık Kemal Üniversitesi

Ziraat Fakültesi

Bitki Koruma Bölümü-TEKİRDAĞ

Prof. Dr. Havva İLBAĞI’nın ÖZGEÇMİŞİ:

Namık Kemal Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bitki Koruma Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Havva İLBAĞI Türkiye’de özellikle Trakya Bölgesi’nde buğday ve tahıllardaki virüs hastalıkları üzerinde özgün ve önemli araştırmalar yapmıştır. Halen Türkiye’de tahıl virüs hastalıkları konusunda en yetkin Öğretim Üyesi ve Bilim İnsanıdır.

TÜBİTAK ve Tekirdağ Valiliği’nin desteğinde yürüttüğü ve başarı ile tamamladığı proje sonuçlarını Tekirdağ İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü’nün teknik personeli ile Tekirdağ çiftçilerini bilgilendirmek üzere konferanslar konuşmacısı olarak çiftçi eğitimine de katkı sunmakta olup konu hakkında çalışmalarına devam etmektedir.